‘Alle organisaties kunnen direct al stappen zetten’

Peter werkt bij adviesbureau Royal HaskoningDHV. Sinds 12 jaar is hij daar als adviseur gericht op het verduurzamen van de GWW-sector. Daarvoor was hij 18 jaar actief in de voorbereiding en aansturing van regionale infraprojecten. Peter zit onder meer in het Regieteam Duurzaam GWW namens de negen adviesbureaus die zijn verenigd in het Expertnetwerk Duurzaam GWW.

Wat is er nodig om de aanpak Duurzaam GWW te laten slagen?

"Op bestuurlijk niveau zijn gemeenschappelijke transitiedoelen voor het verduurzamen van de GWW-sector uitgesproken, die doelen zijn helder. Nu komt het aan op ontwikkelen van slagkracht. Met name bij veel decentrale overheden proef ik een afwachtende houding. Alsof van bovenaf nog een opdracht moet volgen om met duurzaamheid te beginnen. Dat is ongewenst. Zo dreigen gemeenschappelijke transitiedoelen voor bijvoorbeeld klimaatmitigatie en circulariteit buiten bereik te raken."

"Ook merk ik dat de Aanpak Duurzaam GWW nog niet bij alle gemeenten bekend is. Terwijl dat een effectieve aanpak is gebleken. Daarom is het goed dat CROW een showcasepagina Duurzaam GWW is begonnen en daarop de best practices onder de aandacht brengt. Mijn kernboodschap is: wacht niet af, laat je inspireren en begin er vandaag nog mee. Want hoe langer je wacht, hoe ingewikkelder het wordt om de transitiedoelen te behalen." 

Wat is een eerste stap?

"Bestuurlijke commitment voor het manifest Duurzaam GWW is uiteraard goed, maar geen voorwaarde om aan de slag te kunnen met de Aanpak Duurzaam GWW. Als er in de organisatie maar urgentiegevoel is dat het soms net wat anders moet dan het oude vertrouwde. Het initiatief daartoe begint bij het individu, bij mensen die bereid zijn om te veranderen." 

"Ik adviseer meestal om het RAW-moederbestek erbij te pakken en te kijken welke onderdelen je nu al eenvoudig kunt verduurzamen met quick wins en wat het onderzoeken waard is voor implementatie op termijn. Dat kan gaan over eisen stellen aan bijvoorbeeld het in te zetten materieel, of over eisen voor een materiaal, bijvoorbeeld in de vorm van een maximum MKI-waarde. En ook over het inzetten van een BPKV-criterium voor duurzaamheid." 

"Denk daarnaast ook eens na over het herijken van standaard verhardingsprofielen. Want wordt er niet onnodig veel overgedimensioneerd? Hoe kunnen we materialen besparen? Wat zijn duurzamere alternatieven?  En misschien is dan de conclusie dat een update nodig is van het eigen handboek Openbare Ruimte. Want als je het één keer goed uitzoekt en vastlegt, dan heb je daar profijt van in de navolgende projecten. Ook dat is winst."

Hoe kunnen adviesbureaus daarin helpen?

"Adviesbureaus kunnen helpen met een kickstart, om de organisatie vertrouwd te maken met de verschillende processtappen en tools. En ook bij het doorrekenen van de effecten van maatregelen. Want daarvoor heb je dataverzameling en berekeningen nodig die enig specialisme vereisen. Toch is het wel mijn insteek om organisaties daarin zelfredzaam te maken."

"Vanuit de aanpak Duurzaam GWW zijn praktische tools beschikbaar – zoals het Ambitieweb en DuboCalc voor in de projecten. En een dashboard om de voortgang op organisatieniveau te monitoren. Om organisaties hiermee bekend te maken biedt CROW een starterspakket aan. Dan krijg je een ervaren adviseur toegewezen voor praktische ondersteuning en coaching. Wat ik al zei: je pakt het RAW-moederbestek erbij en met een groep collega’s bespreek je welke prioriteiten er zijn om te verduurzamen. Dat biedt al zoveel mogelijkheden."

"Ik heb onlangs een gemeente geholpen die circulariteit in het moederbestek wilde opnemen. Daar zijn we begonnen met een werksessie met de belanghebbenden en kennisdragers uit de organisatie. Welke kansen zien we? Welke dilemma’s zijn er? Kunnen we iets vertalen richting moederbestek? Of moeten we hier en daar het beleid aanpassen? Daardoor weet je direct waar de ruimte zit."

Moet een organisatie opeens volledig anders werken?

"Nee hoor. Ik begin altijd met vragen stellen. Hoe ziet de organisatiestructuur eruit? Wat zijn de vertrouwde werkprocessen? Wat weten mensen al? Als adviseur probeer je de ontwikkelstappen daar goed op aan te sluiten. Daarnaast wijs ik op de urgentie, de reden om door te pakken. Je ziet nu met stikstof hoeveel problemen het geeft als je zaken op zijn beloop laat; dat moeten we niet herhalen met de problemen die er zijn met bijvoorbeeld CO2,  fijnstof en waterkwaliteit."

"Ik weet het: er ligt veel op het bordje van gemeenten, maar verduurzamen hoeft geen extra belasting te zijn. Je kan duurzaamheid integraal meenemen in alle reguliere voorbereidingssessies. Ik pleit ook voor een actieve duurzaamheidscoördinator in elke organisatie; iemand die voor de verbindingen zorgt tussen afdelingen, belanghebbenden en kennisdragers. Zo’n verbinder is cruciaal om meters te maken."

Meer weten? Neem dan contact op met Peter Gosselink via Peter.gosselink@rhdhv.com  - LinkedIN Peter Gosselink | LinkedIn of ga naar Circulaire economie | Royal HaskoningDHV