‘Het is een continu proces van innovatie en verbetering’

Goed en duurzaam asfalt met een véél lagere CO2-footprint heeft de toekomst. Daarom start de infrasector vanaf 2025 met de toepassing van Warm Mix Asfalt (WMA) en Partiële Recycling van Asfalt in deklagen (PRA). Maar iedereen weet: zo’n transitie gaat niet vanzelf. Dus heeft kennisorganisatie CROW op initiatief van Rijkswaterstaat en Bouwend Nederland twee richtlijnen ontwikkeld voor de inzet van WMA en PRA. Wat zijn de voordelen? Waar moet je rekening mee houden? Tijdens het WegInfra Symposium op InfraTech 2025 vertellen kenniswerkers Ad van Leest en Jacques van den Hoorn alles over deze ontwikkeling.

Bouwers van infrastructuur staan voor een grote uitdaging wat betreft klimaatdoelstellingen, weet Van Leest. In aanloop naar InfraTech spreken we hem voor een uitgebreid interview. De richtlijn van WMA is gereed, aan die van PRA wordt nog gewerkt. Het symposium in Ahoy Rotterdam is een mooie gelegenheid om met elkaar te delen waar we staan en wat er mogelijk is, vertelt hij. ‘We willen opdrachtgevers, aannemers, asfaltproducenten en beleidsmakers ook uitdagen om samen die transitie naar duurzamer asfaltgebruik te versnellen.’  

Wat kunnen we nog meer verwachten?

‘De richtlijnen zijn concrete hulpmiddelen voor zowel opdrachtgevers, asfaltproducenten en verwerkers. Tijdens het symposium willen Jacques en ik de ontwikkeling ervan toelichten en daarnaast ruimte geven om de eerste praktijkervaringen te delen. Bezoekers krijgen dus ook de kans om vragen te stellen en te leren van verhalen van anderen. In de zaal zit sowieso een heel aantal experts dat ook bij de richtlijnen betrokken is. Dus wat wij zelf niet weten, kunnen zij beantwoorden. Het doel is informeren en inspireren, in de verwachting dat de sector ermee aan de slag gaat.’

Kun je uitleggen waarom de richtlijnen WMA en PRA zo belangrijk zijn voor de GWW-sector?

‘De richtlijnen zijn ontwikkeld om duurzame keuzes makkelijker te maken. Met de WMA-richtlijn stimuleren we het gebruik van asfaltmengsels die bij lagere temperaturen worden geproduceerd. Dit verlaagt het energieverbruik en de CO2-uitstoot aanzienlijk. De PRA-richtlijn helpt om asfalt dat vrijkomt bij onderhoud her te gebruiken in nieuw asfalt voor deklagen. Beide richtlijnen bieden samen dus een basis voor duurzamere productie en aanleg, lagere milieukosten én een goede levensduur van wegen. Daarmee dragen ze bij aan klimaatdoelstellingen, de reductie van CO2-uitstoot en circulariteit.’

Wat zijn de belangrijkste uitdagingen bij het implementeren van deze richtlijnen?

‘Een van de grootste uitdagingen is het overbrengen van vertrouwen. Nieuwe technieken zoals WMA en gedeeltelijke recycling zijn al wel eerder toegepast, maar moeten zich in de praktijk op de lange termijn bewijzen. Opdrachtgevers en aannemers vragen zich af of de prestaties gelijkwaardig zijn aan traditionele asfaltmengsels. Daarom hebben we vier bewezen technieken geselecteerd voor WMA en werken we met acceptatievakken. Producenten laten hiermee zien dat ze asfalt van gelijkwaardige kwaliteit kunnen leveren met deze nieuwe productiemethoden ten opzichte van HMA; dus Hot Mix Asfalt.’

Hoe reageren opdrachtgevers en aannemers op deze innovaties?

‘Over het algemeen is er veel enthousiasme, vooral omdat de sector beseft dat we moeten verduurzamen om de klimaatdoelen te halen. Rijkswaterstaat en een aantal provincies en gemeenten zijn al nauw betrokken bij de implementatie. Het is nu de kunst om ook de overige gemeenten, waterschappen en kleinere aannemers mee te krijgen. We willen duidelijk maken dat deze richtlijnen een nuttig hulpmiddel zijn bij de duurzame keuzes die de asfaltsector móet maken en dat het gebruik van WMA en PRA haalbaar is.’

Welke voordelen biedt Warm Mix Asfalt ten opzichte van traditionele asfaltmengsels?

‘Warm Mix Asfalt wordt geproduceerd bij aanzienlijk lagere temperaturen, wat direct invloed heeft op het energieverbruik. Minder energie betekent minder CO2-uitstoot, wat essentieel is om de klimaatdoelen van 2030 en 2050 te halen. Bovendien biedt WMA dezelfde prestaties als traditionele mengsels. We hebben twintig jaar ervaring met lage temperatuur asfalt en de resultaten zijn positief. Dit maakt WMA een volwaardig alternatief voor Hot Mix Asfalt.’

Hoe draagt de richtlijn PRA bij aan duurzamer wegbeheer?

‘De PRA-richtlijn richt zich op de toepassing van oud asfalt in nieuw asfalt. Zowel opdrachtgevers als aannemers zullen een afweging maken om hergebruik asfalt of freesasfalt in te zetten bij de productie van nieuw asfalt. Hierdoor vermindert het gebruik van primaire materialen en daarmee ook de milieu-impact. Het is een slimme manier om duurzaam produceren en aanleggen te combineren met kostenefficiëntie, want ook de economische afweging speelt een sterke rol.’

Kan je ook iets vertellen over concrete resultaten?

‘Zeker. Op verschillende locaties zijn acceptatievakken aangelegd waarin de technieken voor WMA worden toegepast. De eerste resultaten laten zien dat deze mengsels zich goed houden onder uiteenlopende omstandigheden. Het vertrouwen groeit, zowel bij opdrachtgevers, aannemers als bij producenten. Dit is essentieel om de richtlijnen breder toe te passen.’

Hoe spelen aannemers een rol in deze transitie?

‘Aannemers investeren in kennis en materieel om deze nieuwe methoden mogelijk te maken. Tegelijkertijd stellen ze opdrachtgevers gerust door te laten zien dat WMA en partiele recycling voldoen aan de kwaliteitseisen. Het is een samenspel tussen innovatie en vertrouwen. Het klinkt als een cliché, maar samenwerking is hier echt essentieel. Producenten, aannemers en opdrachtgevers moeten samen optrekken om deze innovaties succesvol te maken. Daarnaast is het belangrijk om transparant te zijn over de resultaten. Monitoring en evaluatie helpen om eventuele knelpunten vroegtijdig op te lossen en vertrouwen op te bouwen.’

Hoe worden opdrachtgevers gestimuleerd om deze richtlijnen toe te passen?

‘Een belangrijk middel is standaardisering. Door duidelijke richtlijnen te bieden, nemen we drempels weg voor opdrachtgevers. Ze weten precies welke technieken beschikbaar zijn en wat ze kunnen verwachten. Dat maakt het eenvoudiger om duurzaam asfalt uit te vragen en toe te passen. Daarnaast kan je de richtlijnen zien als een tijdelijke situatie, omdat er geen enkele regelgeving voor bestaat. Maar op termijn wordt de inhoud ervan opgenomen in de RAW-besteksystematiek.’

Zijn er beperkingen of technieken die nog verder ontwikkeld moeten worden?

‘Voor sommige mengsels, zoals dunne geluidreducerende deklagen, zijn nog niet alle WMA-technieken volledig geschikt. Dit betekent dat er nog werk aan de winkel is. Gelukkig is de sector constant in ontwikkeling, dus we verwachten dat deze uitdagingen de komende jaren worden opgelost.’

Wat is de rol van CROW in dit proces?

‘CROW fungeert als facilitator. We ontwikkelen samen met de asfaltsector richtlijnen, organiseren kennisdeling en zorgen hiermee voor een gelijk speelveld. Maar de daadwerkelijke implementatie ligt bij de sectorpartijen zelf. Wij kunnen de weg wijzen, maar het is aan opdrachtgevers en aannemers om deze richtlijnen te hanteren en WMA en PRA in de praktijk toe te passen.’

Wat hoop je dat bezoekers meenemen na het symposium?

‘Ik hoop dat ze geïnspireerd raken door de toepassingen die deze richtlijnen mogelijk maken. En dat partijen daarmee het vertrouwen krijgen in deze nieuwe en duurzame ontwikkeling, zodat het grootschalig kan worden ingevoerd. Het gaat om meer dan alleen technische details; het gaat om de toekomst van onze infrastructuur en onze planeet. Als we samenwerken, kunnen we enorme stappen zetten richting een duurzamere sector.’

Zijn er toekomstplannen om de richtlijnen verder uit te breiden?

‘Absoluut. De producenten blijven werken aan nieuwe technieken en toepassingen. Denk aan biobased bindmiddelen als alternatief voor traditionele bitumen. Ook willen we de richtlijnen nog meer integreren in standaarden als de RAW-systematiek en UAV-CG contracten. Het is een continu proces van innovatie en verbetering.’

Heb je tot slot nog een oproep aan professionals die wellicht aarzelen over deelname aan de sessie?

‘Kom luisteren, kom vragen stellen, want met WMA en PRA kijk je naar de toekomst van de wegenbouw. Dus dit is hét moment om van elkaar te leren en te zien wat er allemaal al mogelijk is. De transitie naar duurzamer asfalt begint nu en we hebben iedereen nodig om dit succes te maken.’

Meer weten? Kom dan op woensdag 15 januari op de Infratech naar het Symposium Weginfra, georganiseerd door CROW. Schrijf je hier in!