De 7 meest gestelde vragen over Warm Mix Asfalt

Eind 2021 heeft de Vakgroep Bitumineuze Werken (VBW) van Bouwend Nederland het initiatief vanuit de (individuele) leden van VBW ondersteund om te streven naar een verduurzaming van de productie van asfalt. Deze ondersteuning heeft zich concreet gericht op vergroting van de marktacceptatie van wegenbouw-asfaltmengsels geproduceerd bij temperaturen van maximaal 140 °C, zogeheten Warm Mix Asfalt (WMA), met als doel om toepassing te stimuleren. In 2022 heeft het Transitiepad Duurzame Wegverhardingen dit initiatief overgenomen, waarbij concreet de mogelijkheid is verkend om via de Stichting CROW tot een richtlijn op WMA te komen. Hierbij is het uitgangspunt dat de WMA-mengsels aan dezelfde prestatie-eisen voldoen als de momenteel gangbare HMA-mengsels. Per 1 januari 2025 staat de sector klaar om uitvoering te geven aan het initiatief.

1. Waarom gaan we over op WMA?

Antw: Het initiatief om Hot Mix Asfalt uit te faseren komt van de asfaltproducenten. In het klimaatakkoord zijn afspraken gemaakt om CO₂-uitstoot te beperken. Het overgaan op Warm Mix Asfalt is een voor de hand liggende eerste stap om hieraan bij te dragen, omdat dit technisch relatief eenvoudig is en WMA dezelfde kwaliteit heeft als HMA en dezelfde mogelijkheden biedt voor hergebruik. Zie ook dit filmpje.

Bijkomend voordeel is dat door de lagere productietemperatuur de uitstoot van schadelijke stoffen vermindert.

2. Wat zijn de verschillen bij het aanbrengen van WMA t.o.v. HMA?

Antw: Er hoeven geen grote verschillen te zijn in het aanbrengen tussen WMA en HMA, omdat je door het verschuimen c.q. het toevoegen van een additief weer een smeuïg asfalt krijgt dat prima is te verwerken. In de basis is WMA wel wat stugger dan HMA. Handwerk kan in enkele situaties een zwaardere belasting opleveren voor het personeel dan bij Hot Mix. Te denken valt aan scherpe bochten en putdeksels. De verwerker kan in het geval van de putdeksels kiezen voor een andere manier van aanleggen en putdeksels uitsnijden i.p.v. dat er om putdeksels heen wordt geasfalteerd. Ook kan het zijn dat de opdrachtgever dit verplicht omdat hij meent dat uitsnijden een beter resultaat oplevert. Overigens is het zo dat als je de maximale kwaliteit wil behalen, je eigenlijk ook bij Hot Mix Asfalt putdeksels zou moeten uitsnijden.

WMA kan een andere benadering vragen als het gaat om het verdichten – walsen – van het asfalt dan bij HMA. De aannemer kan kiezen voor een ander type wals, aantal walsen en de volgorde van walsen. De aannemer draagt zorg voor een uitvoeringsplan dat past bij de situatie, afhankelijk van het mengsel en van de aard van de weg. Aan de manier van samenwerken tussen opdrachtnemer en opdrachtgever verandert niets door de introductie van WMA.

Het ziet ernaar uit dat het verwerkingsvenster bij Warm Mix niet kleiner hoeft te zijn dan bij Hot Mix en dat je dus dezelfde tijd hebt om het asfalt te verwerken. Het zou zelfs zo kunnen zijn dat het verwerkingsvenster iets groter is, omdat de afkoeling bij hogere temperatuur sneller gaat dan bij een lagere aanvangstemperatuur.

3. Zijn er weersinvloeden die meer spelen bij WMA dan bij HMA?

Antw: Warm Mix betekent niet automatisch dat je bij lagere temperaturen niet kunt werken. Als de temperatuur heel erg laag is, maakt het niet uit of je Hot Mix of Warm Mix hebt, de kwaliteit wordt daar niet beter van. Weersomstandigheden waarbij sprake is van regen, koude of wind (of een combinatie) moeten altijd door de deskundigen bij de aannemer worden beoordeeld zodat zonodig passende maatregelen worden genomen om een goed eindresultaat te garanderen. Dit aspect speelt zowel HMA als WMA.

4. Is de kwaliteit van WMA gewaarborgd?

Antw: Ja, er is een heel traject doorlopen met een breed samengestelde groep deskundigen van de zijde van opdrachtnemers en van opdrachtgevers (met vertegenwoordigers van Rijkswaterstaat, provincies en gemeenten). Diverse mogelijke technieken voor WMA zijn beoordeeld aan de hand van een aantal criteria, waarbij behoud van asfaltkwaliteit een basisvoorwaarde was. Dit heeft geresulteerd in vier technieken voor WMA die voldoen en die in de richtlijn Warm Mix Asfalt van CROW zijn opgenomen. Met de opgenomen technieken is al geruime ervaring opgedaan in de praktijk, waarbij zowel het aantal projecten als het totaal verwerkte tonnage is meegewogen.

De genoemde deskundigen van opdrachtnemers- én opdrachtgeverszijde staan erachter dat deze vier technieken bij toepassing van de richtlijn dezelfde kwaliteit opleveren als Hot Mix Asfalt.

5. Wat wordt aan WMA toegevoegd (de richtlijn die ter visie is gelegd spreekt over additieven)?

Antw: Afhankelijk van de techniek is er wel of geen sprake van de toevoeging van een additief. Bij verschuimen wordt gebruik gemaakt van water/stoom en kan het noodzakelijk zijn een additief toe te voegen om de productie en/of verwerkbaarheid mogelijk te maken en/of te verbeteren. Bij andere technieken is sprake van de toevoeging van een oppervlaktespanningverlager of viscositeitverlager. In de bijlagen A tot en met D van de CROW-richtlijn wordt nader ingegaan op de specifieke technieken.

6. Kan je WMA even goed recyclen als HMA?

Antw: Ja, het is niet anders dan met het huidige asfalt. De toevoegingen oefenen ook geen nadelige invloed uit op de mogelijkheid om te kunnen recyclen.

7. Wat kunnen gemeenten nu doen ter voorbereiding op het uitfaseren van HMA?

Antw: Ga vooral in gesprek met de aannemer, met name over werkzaamheden die al zijn aanbesteed en waarbij Hot Mix is afgesproken (of geen specifieke afspraken zijn gemaakt), maar die nu in Warm Mix worden uitgevoerd. En vraag WMA uit in nieuwe contracten.