Van duurzame ambitie naar standaard via roadmaps, buyer groups en KCAO bij de waterschappen

27 september jongsleden heb ik afscheid genomen van mijn werkzaamheden voor de buyer groups bij PIANOo. Ik ben vanaf het begin betrokken bij deze interessante samenwerking en heb in vier jaar tijd maar liefst vijf buyer groups mogen begeleiden. Maar nu is het voor mij tijd om het stokje over te dragen. Ik heb gezien hoe de buyer groups van leuk idee zijn doorgegroeid naar een fundamenteel onderdeel om verduurzaming van inkoop en met name in de GWW sector voor elkaar te krijgen. Wat maakt deze buyer groups zo succesvol en cruciaal?

Alle overheden hebben ambities op het gebied van duurzaamheid en dan specifiek op het gebied van klimaatverandering en circulaire economie. De rijksoverheid heeft de ambities voor de GWW en Infra vertaald in de strategie Klimaatneutrale en Circulaire Infrastructuur 2030. De focus van deze aanpak ligt bij de werkterreinen met de meeste klimaatimpact: Wegverharding, Kunstwerken, Spoor, Kustlijnzorg en vaargeulonderhoud, Weg-, Dijk- en Spoormaterieel. Op 30 juni jl. hebben IPO en Unie van Waterschappen zich aangesloten bij deze strategie en aangegeven dat de provincies en waterschappen zich ook zullen inspannen om in 2030 de GWW klimaatneutraal en circulair uit te voeren.

De ambities en doelen uit de strategie KCI en de bijbehorende roadmaps zijn nog tamelijk abstract. In verschillende buyer groups is gewerkt aan een verdere concretisering van deze doelen naar het inkoopproces en specifiek naar inkoopcriteria. In een buyer group zitten enthousiaste vertegenwoordigers van overheden om gezamenlijk voorbeelden uit te wisselen over duurzaam inkopen van het betreffende product en op basis daarvan te bepalen wat een werkwijze zou kunnen zijn die voor heel Nederland kan werken. Het is daarbij essentieel dat de deelnemers dichtbij de praktijk zitten en zo kunnen inbrengen waar ze zelf behoefte aan zouden hebben. Ondertussen zijn al diverse buyer groups in de GWW actief, zoals wegverharding, baggeren, circulaire viaducten, verkeersborden etcetera. Lees meer hierover in de aankomende showcases. Tijdens deze buyer group trajecten wordt ook regelmatig contact gezocht met marktpartijen. Zo is de buyer group Duurzaam Baggeren gestart met presentaties over de visies van de Vereniging van Waterbouwers en Cumela op emissieloos baggeren. De buyer group Circulaire Viaducten heeft een marktontmoeting georganiseerd om de concept-marktvisie te bespreken. Deze zal begin november worden gepubliceerd. Op de PIANOo website kun je meer informatie vinden over de buyer groups.

Het gedachtegoed van de buyer groups is zo succesvol dat de waterschappen een eigen variant hierop hebben bedacht: het traject gericht op Klimaatneutraal en Circulair Assetmanagement en Opdrachtgeverschap (KCAO). In dit traject hebben waterschappen in samenwerking met en onder begeleiding van ingenieursbureaus nagedacht over hoe de ambities met betrekking tot klimaatverandering en circulaire economie kunnen worden vertaald naar concrete werkwijzen voor een vijftal assets: waterkeringen, oeverconstructies, gemalen, RWZIs en transportleidingen. De resultaten bestaan uit handreikingen, praktijkvoorbeelden en aanbevelingen en zijn gepresenteerd op 5 oktober jongstleden. Meer informatie kun je vinden op de website van de Unie van Waterschappen. De samenwerking is genomineerd voor de WOW-prijs en je kunt hiervoor nog stemmen!

CROW speelt een cruciale rol in de verdere verspreiding van het gedachtegoed van de buyer groups en het KCAO traject. Door de resultaten te vertalen naar RAW standaarden en/of het professioneel (voorheen provinciaal) contractenbuffet kunnen overheden straks terugvallen op deze gezamenlijke aanpak om duurzaamheid mee te nemen in de aanbestedingen. Dan wordt duurzaamheid vanzelf standaard en staat het (hopelijk) nergens meer ter discussie.

Meinke Schouten is zelfstandig adviseur en opereert veelal op het raakvlak tussen beleid en uitvoering. In die hoedanigheid heeft ze diverse buyer groups begeleid en was ze coördinator van het KCAO traject bij de waterschappen.