Dichtgetimmerd bestek? Zoek ruimte!

Overbrug de verschillen. Dat was onze oproep, die we in de vorige bijdrage lieten horen. Maar hoe wendbaar of weerbarstig is de werkelijkheid?

Voor wie het niet meer scherp voor de geest kan halen: we noemden drie maatregelen waarmee je het gat tussen droom en daad in duurzaamheid kunt dichten. Eén: concretiseer duurzaamheidsinspanningen door ze in de RAW-bestekposten op te nemen. Twee: vraag de bouwer eerder aan tafel. En drie: voer striktere handhaving en toezicht uit. Op papier klinkt dat als een klok. Maar lukt dat ook in de praktijk?

Een kleine sprong terug in de tijd. Het is juni 2022. We starten de realisatie van een rotonde inclusief eenrichtingsfietspad, zebrapad en watergang. Locatie: het Laaghemaal in een uitbreidingsgebied in Rosmalen. De rotonde vervangt een drukke kruising, die vlak bij een scholengemeenschap en sportvelden ligt. Op die manier wil de gemeente 's-Hertogenbosch, waartoe Rosmalen behoort, de verkeersveiligheid voor met name fietsers sterk verbeteren. Niet alle bestaande bomen op de locatie kunnen we behouden. Er moeten er tien gekapt worden, waarvoor elders in de wijk achttien nieuwe bomen worden geplant.

Ingewikkeld project? Nee, geen werk waar je hogere wiskunde voor nodig hebt. Wel kende de ENVI veel gewicht toe aan het gebruik van elektrisch materieel. Ook zou er gecontroleerd worden op het aantal dagen en uren inzet van duurzaam materieel en op wattages. Zonder aarzeling: daar waren we blij mee, want controles wijzen uit hoe serieus een aannemer z'n duurzaamheidsbeloftes ook na gunning van een werk neemt.

Niet in hardsteen

Het bestek lag vast. Toch zou het woord 'vast' niet in hardsteen gebeiteld staan. Zo'n drie à vier weken voor we aan de slag zouden gaan, kwam het project bij ons intern voor een Quick Scan in aanmerking. Onvoorzien, maar een actuele uitdaging: zoek duurzame alternatieven voor vijf zaken die al in het bestek staan.

We kwamen met vijf uiteenlopende ideeën, die we in de bouwteamvergadering voorlegden en bespraken. Drie suggesties zouden sneuvelen. Zo wilden we het fietspad met Recoflex bekleden, maar de certificering van dat asfaltproduct zou niet tijdig op orde zijn. Verder wilden we houten in plaats van stalen hekken, maar het benodigde budget bleek uiteindelijk te klein om op prijs met staal te concurreren. Ook wees de opdrachtgever het idee af om verkeersborden van bamboe te plaatsen.

Ruimte

Twee voorstellen haalden het wél. Voor de wegmarkeringen gebruikten we Fabiola, een biobased thermoplast die uit natuurlijke harsen bestaat. Het is niet alleen duurzaam, maar het verbetert ook – zonder aan stroefheid in te leveren – de nachtzichtbaarheid Daarnaast wisten we de grondtransporten te beperken, wat een gunstige invloed op het aantal vervoersbewegingen had.

We kijken met plezier terug op de Quick Scan en de zoektocht naar duurzame alternatieven. Binnen het projectteam werd het ook voor 200% positief ontvangen. Een van de belangrijkste lessen: zoek ruimte in dat wat dichtgetimmerd lijkt. Die is vaker te vinden dan de opdrachtgever – maar soms ook de aannemer – kon voorzien.